WKO

Warmte Koude Opslag

Principe
Grondwater kan worden gebruikt als bronwarmte voor een warmtepomp. De temperatuur van het grondwater is vrij constant. Uit ondergrondse zand/water pakketten wordt het water onttrokken en weer geïnfiltreerd. Dit noemt men een WKO-systeem (warmte-koudeopslag).

Een WKO-systeem werkt altijd met een warmte- en een koudebron (‘doublet’). Voor kleine systemen (vanaf zo’n 10 m3/uur grondwatercirculatie) is een recirculatiesysteem en/of een monobron mogelijk. Bij de monobron worden warmte- en koudebron met één boring ontsloten.

Bij een WKO wordt het grondwater uit een watervoerende laag (ook aquifer genoemd) opgepompt. De warmte wordt met behulp van een tussenwarmtewisselaar afgegeven aan een warmtepomp. Zo blijft het grondwater gescheiden van de gebouwinstallatie. Het afgekoelde water wordt geïnjecteerd in de koudebron. In de zomer wordt de stromingsrichting omgedraaid en het grondwater verwarmd (regeneratie). Het water uit de koudebron wordt in de zomer gebruikt om gebouwen te koelen. Het water wordt dan warm en daarna geïnjecteerd in de warmtebron, zodat die warmte in de daaropvolgende winter weer te gebruiken is. Grote systemen bestaan vaak uit meerdere doubletten. Een WKO-doublet is een open bodemenergiesysteem met twee verschillende bronnen; een warme en een koude bron.

Temperatuur
De temperatuur van het grondwater is vrij constant circa 12 °C. In de winter zal door het onttrekken van warmte de temperatuur dalen. In de zomer wordt de temperatuur verhoogd door regeneratie.

Potentieel
De potentie van WKO is afhankelijk van de lokale omstandigheden. Niet elke locatie in Nederland is geschikt. Bovendien is een WKO systeem op sommige plaatsen niet toegestaan, bijvoorbeeld in een drinkwaterwinningsgebied. Om een warmtenet met een WKO-WP systeemtechnisch/economisch te ontwikkelen zijn circa 100 woningequivalenten nodig.

Ontwikkelkansen binnen 5 jaar
De techniek is nu beschikbaar.

Ontwikkelkansen over meer dan 5 jaar
De techniek zal in de toekomst beschikbaar blijven.

Flexibiliteit in de bedrijfsvoering
Het afstemmen van de warmteproductie van het systeem (WKO-WP en gasketel) op de warmtevraag kan goed geregeld worden. De geluidsproductie van de ventilatoren (regeneratie)en de mogelijke overlast naar de omgeving is een aandachtspunt in het ontwerp.

Duurzaamheid
Bodemenergie is een duurzame energiebron. Het is een variant van een all-electric-oplossing voor duurzame warmte. Dat betekent dat er op locatie geen emissies meer zijn. De CO₂-uitstoot van het systeem wordt bepaald door de duurzaamheid van de gebruikte elektriciteit, die de komende jaren veel duurzamer wordt. Bodemenergiesystemen zijn goed te combineren met PV- of PVT-systemen (PVT is elektriciteit en warmte uit hetzelfde paneel) en/of een zonneboiler.

Aangezien het om gebruik van bodemwarmte gaat, is het systeem in principe volledig hernieuwbaar en daardoor in theorie oneindig bruikbaar. De wetgeving en regels voor het ontwerpen, aanleggen en beheren van bodemenergiesystemen moeten ervoor zorgen dat er geen verstoring optreedt in de bodem en het grondwater. Met goed beheer van de bronnen hebben gesloten systemen en WKO’s een verwachte levensduur van meer dan 30 jaar.

Ruimtebeslag
Er is een bovengrondse ruimte nodig voor de warmtecentrale.