Controle systematiek

Controlesysteem voor in gebruikzijnde warmtemeters

De betrouwbaarheid van de thermische energiemeters moet tijdens de gebruiksperiode gewaarborgd blijven. Daarom moeten thermische energiemeters periodiek gecontroleerd worden.

Individuele meter wijkt af
Een individuele thermische energiemeter kan een onjuist verbruik aangeven of een grotere afwijking van het feitelijk verbruik hebben dan wettelijk is toegestaan. Bij ernstige twijfels over de juiste werking van een meter is het aan te bevelen om contact met de leverancier op te nemen. De leverancier zal de mogelijke oorzaken kunnen onderzoeken. Als blijkt dat er geen administratieve oorzaak gevonden kan worden, is een onderzoek “op kosten van ongelijk” uit te voeren. Een dergelijk onderzoek is aan te vragen via de meterbeheerder. De meterbeheerder biedt doorgaans de keuze om de meter door eigen personeel of door derden te laten controleren. Het onderzoek wordt uitgevoerd door gekwalificeerd personeel met specifieke apparatuur. In sommige gevallen moeten de kosten voor het onderzoek vooraf betaald worden door de klant. Als blijkt dat de meter inderdaad niet aan de wettelijke regelgeving voldoet, komen de kosten van het onderzoek voor rekening van de meterbeheerder. In bijzondere gevallen kan de Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI) besluiten om een onderzoek aan de meter uit te (laten) voeren. Dit is echter uitsluitend ter beoordeling van de RDI.

Periodiek steekproefsgewijze controle
Op dit moment zijn naar schattig circa 600.000 thermische energiemeters geplaatst in woningen in Nederland. Bij dergelijke grote aantallen is het onmogelijk om alle meters individueel periodiek te onderzoeken. Daarom worden steekproeven gedaan. Hiervoor is een systematiek en een instelling nodig die dit coördineert en bewaakt. In Nederland is de Vereniging Meetbedrijven NEDerland (VMNED) de partij die over een methodiek en een systeem beschikt om de thermische energiemeters aan deze periodieke steekproef te onderwerpen. Voor de controles van de meters beschikt VMNED over een door de RDI goedgekeurd reglement.

Meterpools
Thermische energiemeters die voldoen aan de beoordelingscriteria van de Metrologiewet kunnen opgenomen worden in populaties. Een populatie bestaat uit meters van eenzelfde type en bouwjaar, worden ondergebracht in pools en periodiek, steekproefsgewijs onderworpen aan een keuring. We gaan hierbij uit van homogeniteit in de populaties. Dus dat de resultaten van de controles van thermische energiemeters in een steekproef representatief en betrouwbaar zijn voor alle meters in de gehele populatie.

Het systeem van thermische energiemeters en populaties staat bekend als de meterpool. Voor een aantal grotere warmteleveranciers beschikt VMNED over een systematiek voor de steekproefsgewijze controles van de meters. Meterbeheerders of warmteleveranciers kunnen zich aansluiten bij dit bestaande systemen. In de meterpools zijn momenteel de thermische energiemeters van de klanten van de leden van VMNED systematisch ondergebracht. Daarmee borgen we de kwaliteitseisen voor nieuwe en in gebruik zijnde thermische energiemeters conform de Metrologiewet.

Populatiebesluiten thermische energiemeters
De eigenaren van de thermische energiemeters (vaak de warmteleverancier of de verhuurder) controleren of laten steekproefsgewijs controleren of de meters binnen een populatie nog steeds correct werken. Of de verbruikscijfers die de meters aangeven overeenkomstig de kwaliteitseisen van de producent en de certificering zijn en binnen de toleranties van afwijking blijven.

Innoforte coördineert namens VMNED de uitvoering van de jaarlijkse steekproef, ziet toe op de naleving van het reglement, verzamelt de meetresultaten, voert de statistische analyse uit en rapporteert de resultaten in het Populatiebesluit. De coördinator rapporteert de resultaten van de controle middels dit populatiebesluit aan de RDI. Zij ziet toe op de uitvoering van het systeem en geeft goedkeuring aan het populatiebesluit. Een populatie meter wordt afgekeurd als uit de steekproef blijkt dat te veel meters meer afwijken dan wettelijk is toegestaan. De maximale afwijkingen zijn vastgelegd in een reglement van VMNED en goedgekeurd door de RDI. Alle meters uit de afgekeurde populatie moeten dan binnen een reglementair vastgestelde termijn zijn vervangen door goed werkende, nieuwe meters. De eigenaar of meterbeheerder is hiervoor verantwoordelijk. Daarmee wordt voor de klant de kwaliteit en de betrouwbaarheid van de meter gewaarborgd.

Enkele van de door RDI goedgekeurde populatiebesluiten van de afgelopen jaren staan hieronder bij de Downloads.

Afgekeurde meters
Overzichten van afgekeurde meters worden jaarlijks op basis van de goedgekeurde populatiebesluiten gepubliceerd via de website van VMNED. Daar is te achterhalen welke typen thermische energiemeters inclusief de bouwjaren binnen de gestelde termijn vervangen moeten zijn. Innoforte ziet erop toe dat de afgekeurde meters tijdig vervangen zijn (zie ook de pagina Warmtemeters – Organisaties).

Toezicht en handhaving
RDI houdt toezicht op de naleving van de Metrologiewet in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken. Zij ziet erop toe dat meetinstrumenten, zoals weegschalen, benzinepompen en weegbruggen, die voor wettelijke taken worden ingezet en in Nederland op de markt worden gebracht, voldoen aan alle eisen van de Metrologiewet en EU-verordeningen. Het toezicht op de naleving van die wet dient op de eerste plaats ter bescherming van de consument. De thermische energiemeters die onder de Metrologiewet vallen staan daarmee onder toezicht van de RDI. Zij controleert of het steekproefsysteem goed wordt uitgevoerd en of de afgekeurde populaties tijdig worden vervangen. Is dat niet het geval dan kan RDI maatregelen nemen tegen de bedrijven die nalatig zijn. Zo nodig zal RDI door middel van het opleggen van dwangsommen de nalatige bedrijven dwingen de afgekeurde meters te verwijderen.