Slimme meters

Uiterlijk in 2027 in iedere woning

De doelstelling van slimme meters is om gebruikers en leveranciers inzicht te geven in het actuele en momentane energieverbruik. Hiermee wordt de bewustwording vergroot en kan men maatregelen nemen om energie te besparen of om het energieverbruik uit te stellen. Het Ministerie van Economische Zaken gaf in 2006 het Nederlands Normalisatie Instituut opdracht om basisfuncties van de slimme meter te standaardiseren. Dit had toen nog alleen betrekking op elektriciteits- en gasmeters.

Slimme thermische energiemeters komen pas in beeld bij de invoering van de Warmtewet in 2013. De thermische energiemeters van de belangrijkste fabrikanten waren al veel langer op afstand uit te lezen en zou men dus al ‘slim’ kunnen noemen. Op afstand afleesbare thermische energiemeters die alleen via RF-signalen (een radiosignaal) de meterstanden doorgeven zijn echter niet slim. Slimme meters bieden meer mogelijkheden, zoals bijvoorbeeld registratie van het warmteverbruik op uurbasis.

In tegenstelling tot de elektriciteits- en gasmeters is er voor thermische energiemeters nog geen wettelijke verplichting tot ‘verslimming’. Slimme thermische energiemeters bieden voordelen voor hun consumenten, zoals verbruiksoverzichten, facturen met de juiste meterstanden en bijvoorbeeld dag- of uurwaarden. Hierdoor wordt het verbruik inzichtelijker en kan dit aanzetten tot energiebesparing. Maar ook de warmteleveranciers zelf hebben baat bij frequentere meetwaarden en meterinformatie voor het optimaliseren van de bedrijfsvoering van het warmtenet. Te denken valt hierbij aan de optimalisatie van de retourtemperatuur die belangrijk is voor het rendement en de vraagverdeling over de dag of het signaleren van lekkages en andere warmteverliezen.

Op dit moment doen veel warmtebedrijven ervaring op met slimme thermische energiemeters. Hierbij worden de thermische energiemeters draadloos gekoppeld aan een centrale eenheid in het warmte-onderstation, dat op zijn beurt op afstand wordt uitgelezen. Hoewel dit op vrijwillige basis plaatsvindt, moeten de warmtebedrijven wel voldoen aan de wetgeving, onder ander op het gebied van veilig dataverkeer. Daarom vindt de communicatie volledig versleuteld plaatsvindt en wordt de privacy van de consument aldus geborgd.

Nederland is in een kamerstuk van 08 oktober 2018 (naar aanleiding van de Europese EED – Energy Efficiency Directive) al eerder de verplichting aangegaan om individueel warmteverbruik te meten. Aanvullend volgt nu de verplichting om slimme meters toe te passen. Deze geldt voor alle typen energiemeters voor huishoudelijk verbruik, dus naast de gas- en elektriciteitsmeters nu ook voor warmte- en koudemeters die verbruik in gigajoules (GJs) registreren en voor de meters die het verbruik van warm tapwater in liters vastleggen. De verplichting geldt voor alle leveranciers van warmte. Dit varieert van een extern warmtebedrijf tot een woningcorporatie of een vereniging van eigenaren als warmteleverancier voor de eigen woningen. Vanaf 25 oktober 2020 moeten alle nieuwe warmtemeters verplicht op afstand uitleesbare zijn . De vervanging van bestaande meters moet uiterlijk 2027 klaar zijn. Vanaf dat moment mogen er alleen nog maar slimme warmtemeters voorkomen.